علت قطع و وصل شدن خونریزی بعد از زایمان سزارین چیست؟

به‌طور معمول خونریزی پس از زایمان سزارین (که به آن «لوچیا» گفته می‌شود) بین ۴ تا ۶ هفته طول می‌کشد. در ابتدا رنگ ترشحات قرمز روشن است سپس به مرور زمان به قهوه‌ای، زرد و در نهایت بی‌رنگ تبدیل می‌شود.
در این مدت قطع و وصل شدن خونریزی در بیشتر موارد نشانه‌ی مشکلی نیست و می‌تواند به دلایل طبیعی زیر رخ دهد:

فعالیت بدنی زیاد یا زودهنگام

بازگشت زودهنگام به فعالیت‌های روزمره مانند بالا رفتن از پله، جابه‌جایی اجسام سنگین یا پیاده‌روی طولانی ممکن است باعث افزایش موقت خونریزی شود.
فشار فیزیکی بر عضلات شکم و رحم موجب تحریک مجدد عروق خونی و خروج خون باقی‌مانده می‌شود.

تجمع خون در رحم

گاهی مقداری خون در رحم جمع می‌شود و زمانی که رحم شروع به انقباض می‌کند این خون ناگهان تخلیه می‌شود. در چنین شرایطی ممکن است فرد تصور کند خونریزی دوباره شروع شده در حالی که این فقط تخلیه‌ی خون مانده در رحم است.

تغییرات هورمونی پس از زایمان

بعد از زایمان سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون کاهش پیدا می‌کند.
این تغییرات هورمونی می‌تواند روی انقباض رحم و جریان ترشحات اثر بگذارد و باعث شود خونریزی برای مدتی متوقف و سپس دوباره آغاز شود.

شیردهی

در زمان شیردهی بدن هورمون اکسی‌توسین ترشح می‌کند که موجب انقباض رحم می‌شود. این انقباض‌ها به تخلیه خون و ترشحات باقی‌مانده کمک می‌کنند. به همین دلیل بسیاری از مادران هنگام یا پس از شیردهی متوجه افزایش موقتی خونریزی می‌شوند.

تغییر وضعیت بدن پس از استراحت طولانی

اگر مدت زیادی دراز بکشید یا بنشینید مقداری خون ممکن است در رحم جمع شود. وقتی بلند می‌شوید این خون ناگهان تخلیه می‌شود و به نظر می‌رسد خونریزی بازگشته است. این وضعیت کاملاً طبیعی است.

بازگشت قاعدگی در مادران غیرشیرده

در زنانی که به نوزاد خود شیر نمی‌دهند قاعدگی ممکن است چند هفته پس از زایمان برگردد. از آنجا که خون قاعدگی در این زمان ممکن است با خونریزی پس از زایمان (لوچیا) اشتباه گرفته شود برخی تصور می‌کنند خونریزی آن‌ها قطع و دوباره شروع شده است.

باقی‌ماندن تکه‌های کوچک جفت در رحم

در مواردی نادر اگر تکه‌های کوچکی از جفت پس از زایمان در رحم باقی بماند ممکن است خونریزی مکرر یا متناوب رخ دهد. در چنین حالتی معمولاً نیاز به بررسی پزشک و در صورت لزوم سونوگرافی وجود دارد تا از سلامت رحم اطمینان حاصل شود.

اگر خونریزی‌ تان هرچند روز یک‌بار قطع و دوباره شروع می‌شود احتمالاً بدن هنوز در حال پاک‌سازی و ترمیم طبیعی است. در چنین شرایطی بررسی وضعیت توسط دکتر لیلا میردامادی بهترین دکتر سزارین در شمال تهران می‌تواند به اطمینان خاطر بیشتر کمک کند.

در حالی که قطع و وصل شدن خونریزی معمولاً طبیعی است اما در برخی موارد می‌تواند نشانه‌ی یک مشکل پزشکی جدی باشد و نیاز به بررسی تخصصی دارد. آگاهی از این نشانه‌ها به شما کمک می‌کند تا در صورت لزوم به موقع اقدام کنید:
خونریزی شدید و ناگهانی که در آن در کمتر از یک ساعت یک پد بهداشتی کاملاً خیس می‌شود یا لخته‌های بزرگتر از یک سکه دفع می‌شوند.
تغییر رنگ ترشحات به زرد، سبز یا خاکستری همراه با بوی تند و ناخوشایند که معمولاً نشانه عفونت در رحم یا بخیه‌هاست.
تب، لرز یا احساس خستگی و ضعف شدید که می‌تواند بیانگر عفونت عمومی بدن باشد.
درد فزاینده در قسمت پایین شکم یا لگن به‌ویژه اگر با حساسیت یا تورم در محل بخیه همراه باشد.
احساس فشار یا درد هنگام ادرار کردن که ممکن است نشان‌دهنده عفونت مجاری ادراری پس از زایمان باشد.
تداوم یا بازگشت خونریزی پس از قطع کامل آن که احتمالاً به دلیل باقی‌ماندن بقایای جفت یا مشکلات انقباض رحم رخ می‌دهد.
تداوم خونریزی بیش از ۶ هفته یا بازگشت آن پس از چند روز توقف
در صورت مشاهده هر یک از این علائم لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید تا با معاینه، سونوگرافی و آزمایش‌های لازم احتمال عفونت رحم، باقی‌ماندن بافت جفت، اختلالات انعقادی یا مشکلات رحمی بررسی شود.
گاهی نیاز به درمان دارویی یا بستری موقت در بیمارستان وجود دارد تا از عوارض خطرناک ‌تر مانند عفونت شدید یا خونریزی پس از زایمان پیشگیری شود.

استراحت کافی و اجتناب از فعالیت سنگین در هفته‌های اول پس از زایمان بسیار مهم است. مادر باید از انجام کارهای خانه، رانندگی‌های طولانی یا ورزش تا زمانی که پزشک اجازه دهد خودداری کند تا بخیه‌ها به‌خوبی ترمیم شوند و از خونریزی مجدد جلوگیری شود.
رعایت دقیق بهداشت ناحیه تناسلی ضروری است. نوار بهداشتی باید مرتب تعویض شود و شست‌وشو با آب ولرم انجام گیرد. پس از شست‌وشو، خشک کردن ناحیه با حوله تمیز و نرم بدون مالش شدید توصیه می‌شود.
خودداری از استفاده از تامپون، دوش واژینال یا شوینده‌های معطر تا پایان کامل خونریزی و ترمیم بخیه‌ها الزامی است زیرا این وسایل می‌توانند خطر عفونت یا التهاب را افزایش دهند.
تخلیه منظم مثانه و روده‌ها اهمیت زیادی دارد. پر بودن مثانه ممکن است مانع انقباض رحم شود. نوشیدن آب کافی و مصرف میوه‌های فیبردار مانند آلو، سیب و انجیر به پیشگیری از یبوست کمک می‌کند و فشار اضافی به شکم را کاهش می‌دهد.
شیردهی منظم نوزاد به انقباض رحم و بازگشت سریع‌تر آن به اندازه طبیعی کمک می‌کند. این فرایند همچنین باعث کاهش خونریزی پس از زایمان می‌شود.
رعایت رژیم غذایی متعادل و مصرف مایعات کافی نقش مهمی در ترمیم بدن دارد. مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، جگر، عدس، اسفناج و سبزیجات تازه برای جبران خون از دست رفته مفید است.
ویزیت‌های منظم پس از زایمان باید در زمان‌های تعیین‌شده توسط پزشک انجام گیرد تا روند بهبودی وضعیت رحم و بخیه‌ها بررسی شود.

قطع و وصل شدن خونریزی پس از زایمان سزارین در بیشتر موارد پدیده‌ای طبیعی و بخشی از روند ترمیم بدن است که معمولاً به تغییرات هورمونی و میزان فعالیت فیزیکی مادر ارتباط دارد و جای نگرانی ندارد به‌ویژه اگر با علائم خطر همراه نباشد. با این حال در صورت مشاهده هرگونه خونریزی شدید، ترشحات بدبو یا درد غیرعادی باید فوراً به پزشک مراجعه شود تا علت بررسی و از بروز عوارض جدی پیشگیری شود. دکتر لیلا میردامادی متخصص زنان و نازایی در تهران با دانش و تجربه در زمینه مراقبت‌های بعد از زایمان به مادران کمک می‌کند تا دوران نقاهت را با آرامش پشت سر بگذارند. برای مشاوره و رزرو نوبت می توانید از دکمه دریافت نوبت استفاده کنید.

منابع
riverwalkobgyn
healthline